Pietenkoeken
Onderstaande blogpost is geschreven door mijn vriendin Marjolein. We bakken samen regelmatig en ook als ik wil proefdraaien voor een workshop is ze altijd vrijwillig proefkonijn. Tijdens één van onze bakbijeenkomsten bedacht ze deze pietenkoeken. Te leuk om niet te bloggen, dus heb ik haar gevraagd of een gastblog wilde vertellen hoe je deze Pietenkoeken zelf ook kan maken.
“Aankomende zaterdag is het alweer zover… Dan komt de stoomboot met Sinterklaas, Pieten en zijn schimmel weer aan in ons land. Een eeuwenoude traditie waar op dit moment erg veel om te doen is. Voor de kleintjes niet minder spannend, maar voor de volwassenen een ethische discussie die af en toe wel wat kopzorgen met zich meebrengt. Ondanks dat gaan we er zeker voor de kleintjes toch weer een feest van maken! Wat is er nu mooier dan die gezichtjes vol verwachting en spanning, alleen de voorpret al… Natuurlijk kennen we allemaal de chocoladeletters, pepernoten, marsepeinen figuurtjes, borstplaat, speculaaspoppen en al het andere Sinterklaas-snoepgoed. Soms is het leuk om een keer wat anders te doen… En zo zijn de Pietenkoeken ontstaan…
Mannin en ik zijn naast vriendinnen ook bakmaatjes. Naast kletsen over alledaagse dingen, kunnen we het ook uren over brood, koekjes, taarten, cakejes en andere baksels hebben. Ik mag nogal graag aan recepten sleutelen en nieuwe dingen uitproberen. Krijg dan ook regelmatig van Mannin te horen: ‘je moet je recepten opschrijven, weet je dat nou nog niet?!’. Euh… ja, ik weet het, maar in the heat of the moment en mijn enthousiasme vergeet ik dan toch een notitie te maken…
Tijdens een avondje kletsen over van alles en nog wat en natuurlijk baksels, ontstonden de Pietenkoeken. Mannin opperde dat ik wel een gastblog kon schrijven, meteen een mooie stok achter de deur om mijn recept op te schrijven. Juist, euh… dat was niet helemaal de bedoeling. Ik dacht ik fantaseer wel wat en laat de expert de uitvoering doen, maar nee, zo makkelijk kwam ik er niet vanaf. Het werd dus tijd om mijn chaos aan ideeën te organiseren en een uitvoering te maken…
Waarvan hier het resultaat… Een leuke activiteit om met kinderen op een koude winterdag zo vlak voor Sinterklaas te ondernemen. Waarbij de keuze gemaakt kan worden om sommige onderdelen alvast vooruit te maken. Alvast heel veel bak- en knutselplezier en natuurlijk een heel gezellige Sinterklaasavond!
De basis
Als basis heb ik koeken van een cakebeslag gemaakt. Deze heb ik gemaakt in 8 tartelettevormpjes van 10 cm doorsnede. Voor de koeken heb ik zelf gebruik gemaakt van onderstaande variaties, maar natuurlijk zijn er nog veel meer mogelijkheden…
Verwarm de oven voor op 160 graden Celsius. Doe alle afgewogen ingrediënten in een kom en meng alles met de mixer tot een glad en luchtig beslag. Vet de tartelettevormpjes in, zet ze op een rooster of bakplaat en vul ze met het beslag. Zelf heb ik ze per stuk met een paletmes zo afgestreken dat er in het midden een beetje een kuiltje ontstaat. Tijdens het baken zullen de koeken gaan rijzen en om te voorkomen dat het hele bolle Pietjes worden werkte dit bij mij prima. Alles alle vormpjes gevuld zijn kunnen ze in de voorverwarmde oven, een half uur op 160 graden Celsius. Ovens kunnen wat afwijken, dus houd goed in de gaten of ze niet te donker worden. Om te checken of de koeken gaar zijn kan altijd de saté-prikkerproef gedaan worden… Als de saté-prikker schoon uit de koek komt, zijn de koeken gaar.
Vanille koeken (8 stuks)
-
200 gram zachte roomboter
- 200 gram kristalsuiker
- 200 gram bloem
- 4 eieren (op kamertemperatuur)
- merg van een half vanillestokje
8 tartelettevormpjes
Boter om de vormpjes in te vetten
Chocoladekoeken (8 stuks)
-
200 gram zachte roomboter
- 200 gram kristalsuiker
- 200 gram bloem
- 4 eieren (op kamertemperatuur)
- 100 gram melk (op kamertemperatuur)
- 50 gram cacao
8 tartelettevormpjes
Boter om de vormpjes in te vetten
Kruidkoeken (8 stuks)
-
200 gram zachte roomboter
- 200 gram kristalsuiker
- 200 gram bloem
- 4 eieren (op kamertemperatuur)
- 100 gram melk (op kamertemperatuur)
- 30 gram koekkruiden
8 tartelettevormpjes
Boter om de vormpjes in te vetten
De vulling
Om de versiering straks goed te laten plakken heb ik een boter crème gemaakt. Hiervoor heb ik eerst zelf banketbakkersroom gemaakt.
Banketbakkersroom
-
12 gram bloem
- 1 eidooiers
- 35 gram suiker
- 125 gram melk
- Het merg van een ½ vanillestokje
Halveer het vanillestokje en schraap uit de ene helft het merg. De andere helft kan je gewoon bewaren, mits deze in een goed afgesloten verpakking weggelegd wordt. Doe in een pan 100 gram melk, 20 gram suiker en het vanillemerg en breng dit aan de kook. Roer in een kom de twee eidooiers, de bloem , 15 gram suiker en de overige 25 gram melk goed doorelkaar met een garde. Wanneer het mengsel met de melk, de vanille en de suiker aan de kook is, giet je dit bij het koude mengsel (let op: niet het koude mengsel bij het warme!). Roer het warme en koude mengsel in de kom goed door en schenk daarna terug in de pan. Breng het complete mengsel aan de kook en laat dit op een laag vuur ongeveer 3 minuten garen. Blijf wel voorzichtig roeren, anders blijft alles aan de bodem van de pan plakken. Als het gaar is, merk je ook dat het een stevig mengsel geworden is. Doe de banketbakkersoom in een diep bord en dek af met verhoudfolie (leg dit echt op de banketbakkersoom) om te voorkomen dat er een vel op komt. Laat het nu afkoelen (niet in de koelkast).
Boter crème
-
125 gram zachte roomboter
- 30 gram poedersuiker
- De banketbakkersroom
Klop de boter en de poedersuiker met de mixer tot een luchtig, romig mengsel. Wanneer de banketbakkersroom afgekoeld is, deze even goed doorroeren voordat deze bij het mengsel van boter en poedersuiker gaat. Let op dat het temperatuurverschil tussen de boter en de banketbakkersroom zo klein mogelijk is om schiften en klontjes te voorkomen. Klop nu het botermengsel en de banketbakkersroom tot een gladde crème.
De afwerking
Als de koeken afgekoeld zijn kan je ze bestrijken een dun laagje van de boter crème. Dit kan natuurlijk naar smaak. De boter crème is vooral bedoeld om een plaklaagje te creëren voor de fondant en om de oneffenheden in de koeken een beetje weg te werken. Wanneer de koeken heel erg bol geworden zijn, kan je er ook nog voor kiezen eerst met een scherp mes wat van de bovenkant af te snijden. Wanneer alle koeken bestreken zijn met een laagje boter crème kan je ze het beste even in de koelkast zetten om de crème een beetje op te laten stijven. Dit werkt straks makkelijker bij het versieren.
Nu zijn eigenlijk alle voorbereidingen getroffen en is het tijd om te gaan versieren!
Hiervoor heb ik verschillende kleuren fondant gebruikt. Omdat ik niet zo vaak iets met fondant maak, ben ik creatief geweest en heb verschillende bakgereedschappen uit de kast getrokken om de vormpjes uit te steken. Ook voor het uitrollen heb ik een gewone deegroller gebruikt. Ik geef toe, het is niet ideaal, maar ondanks dat is het resultaat best goed. Het gaat natuurlijk ook om de activiteit en niet te vergeten: de smaak. Daarvoor raad ik aan de fondant zo dun mogelijk uit te rollen, zeker omdat het anders daar waar meerdere lagen zitten wel heel erg zoet wordt.
Voor de basis heb ik een kookring gebruikt die net iets groter is dan de tartelettevormpjes. Voor de Pietenpet heb ik dezelfde ring gebruikt en deze met een scherp mesje golvend afgesneden. Om alles aan elkaar te plakken heb ik een schaaltje met een heel klein laagje water neergezet en alles met mijn vinger (niet te nat) heel voorzichtig ingesmeerd. Voor de oorbellen en het mondje van de middelste Piet heb ik verschillende maten gladde spuitmondjes gebruikt. De veren en de andere mondjes heb ik uit de hand gesneden en het neusje is een gerold bolletje fondant. Voor de oogjes heb ik voor makkelijk gekozen, dit zijn suiker oogjes.
Ik zou zeggen, laat je fantasie de vrije loop, want volgens mij zijn er dit jaar heel veel verschillende variaties van Pietjes mogelijk! Heel veel bak- en knutselplezier!”